Gokverslaving niet alleen schuld van de speler, zegt lezerspanel AD

De discussie over gokverslavingen is opnieuw aangewakkerd in Nederland. Een lezerspanel van het Algemeen Dagblad reageerde massaal op de stelling: “Of je een gokverslaving ontwikkelt ligt puur aan jezelf, niet aan de aanbieders van gokproducten”. Uit de reacties blijkt dat veel Nederlanders hier fundamenteel anders over denken. Volgens hen dragen ook de overheid en gokbedrijven een belangrijke verantwoordelijkheid, en ligt de schuld zeker niet alleen bij de speler zelf.

Gokken is overal binnen handbereik

Panelleden benadrukken dat de drempel om te gokken de afgelopen jaren drastisch is verlaagd. Sinds de legalisering van online gokken in 2021 zijn casino’s en sportweddenschappen 24/7 beschikbaar, vaak via een simpele app of website. Waar vroeger een bezoek aan het fysieke casino nog een bewuste stap was, is online gokken nu overal; op de bank, onderweg of tijdens werkpauzes.

“De toegankelijkheid van online casino’s vergroot de kans op problemen”, zegt Ben Oerlemans, één van de deelnemers. Hij vergelijkt het met andere verslavende middelen: “Net als bij alcohol of tabak kan iedereen verslaafd raken. Niemand is daar immuun voor”.

In andere landen wordt nu vooral gekeken naar technologieën om risico’s in kaart te brengen. Bijvoorbeeld in Spanje, waar ze een AI-systeem aan het ontwikkelen zijn om gokrisico’s te detecteren.

Commerciële druk en de overheid

Volgens meerdere panelleden gaat het niet alleen om beschikbaarheid, maar vooral om de manier waarop spelers worden verleid om te blijven spelen. Denk aan notificaties, bonussen, loyaliteitsprogramma’s, en gepersonaliseerde e-mails. Leroy van de Straat beweert: “Een gokbedrijf zonder verslaafden is als een cafetaria zonder frikandellen”. Hij vindt het misleidend dat bedrijven doen alsof ze verantwoord gokken stimuleren, terwijl ze tegelijk miljoenen investeren in marketing die spelers activeert.

Ook de rol van algoritmes komt ter sprake. Veel gokplatformen analyseren het gedrag van spelers om hun aanbod aan te passen. Dit is een strategie die verslavingsgedrag juist kan versterken. Casino’s die zich profileren als een online casino zonder Cruks zijn vaak een aantrekkelijke optie voor spelers die limieten willen ontwijken.

Bovendien blijft een opvallend pijnpunt in de reacties de rol van de overheid. Diverse panelleden vinden het hypocriet dat de overheid gokverslaving wil tegengaan, maar zelf verdient aan kansspelen via Holland Casino en staatsloterijen. Edward Borggreve noemt het een ‘moreel dubbelzinnig’ beleid. Hij vindt vooral dat je kwetsbare mensen niet kunt beschermen, terwijl je wel winst verwacht uit hun verlies.

Daarnaast is het toezicht op reclame volgens velen nog steeds gebrekkig. Sandra Prent pleit voor een totaalverbod op online gokreclame. Volgens haar leidt meer zichtbaarheid automatisch tot meer gokgedrag, vooral onder jongeren. Tegelijkertijd vraagt de toezichthouder steeds meer van de sector, wat blijkt uit het KSA-voorstel voor verplichte stortingsgrenzen.

Is er een oplossing?

De reacties in het panel zijn niet alleen kritisch, maar ook constructief. Voorlichting, strengere regulering, en betere samenwerking tussen zorginstellingen en platformen worden vaak genoemd als deel van de oplossing. Maar de centrale boodschap blijft dat de speler niet de enige verantwoordelijke is.

Een gokverslaving ontstaat niet zomaar. Het is een mix van persoonlijke kwetsbaarheid, commerciële verleiding en maatschappelijk falen. En zolang alleen de gokker wordt aangesproken, blijft het systeem zoals het nu is. Winstgevend voor de één, en verwoestend voor de ander.